در این مقاله قصد داریم تا سطوح کیفی ترجمه به خصوص ترجمه عالی را با ترجمه خوب مقایسه کنیم. در واقع به این موضوع پرداخته میشود که یک متن ترجمه عالی دارای چه ویژگی است که آن را از یک ترجمه خوب متمایز میکند.
فهرست مطالب
ترجمه تخصصی کلمات در ترجمه عالی و ترجمه خوب
ترجمه مفهومی نه ترجمه کلمه به کلمه
استفاده از جملات کوتاه و روان
وفاداری به متن اصلی و رعایت اصل امانت داری
غلط املایی در ترجمه عالی و ترجمه خوب
رعایت موارد نگارشی مانند نیمفاصله و …
عدم استفاده از ترجمه ماشینی
استفاده از کلمات ترجمه تخصصی در ترجمه عالی و ترجمه خوب
در سطح عالی، کلمات تخصصی متن به درستی ترجمه شده و از معادلهای فارسی متداول آن رشته استفاده میشود. یک کلمه انگلیسی دارای معنای متفاوتی در زبان فارسی است. همانطور که میدانیم؛ در رشتههای مختلف، یک کلمه انگلیسی ممکن است دارای ترجمههای مختلفی باشد. در حالی که یکی از آنها در یک رشته متداول بوده و ترجمههای دیگر مفهوم را به خوبی نمیرسانند. به عنوان مثال کلمه stress را درنظر بگیرید این کلمه در رشته عمران به معنای تنش بوده در حالی که در رشته روانشناسی ترجمه استرس یا فشار روانی متداولتر است. اگر ترجمه کلمات و عبارات تخصصی به صورت صحیح انجام نشود. ترجمه از نظر متخصص آن حوزه رد شده تلقی میشود.
در یک ترجمه خوب هم انتظار چنین اشتباهی نمیرود. مترجم در آن حوزه تخصصی دارای مهارت کافی است و به کلمات تخصصی آن اشراف کافی دارد.
ترجمه مفهومی نه ترجمه کلمه به کلمه
عموماً ترجمه کلمه به کلمه متن، توسط ماشینهای ترجمه انجام میشود. با اینکه ترجمه ماشینی پیشرفت زیادی داشته است ولی هنوز هم جای کار دارد و نمیتواند جای ترجمه انسانی را بگیرد. از مهمترین نقصهای ترجمه ماشینی، میتوان به ترجمه لغت به لغت اشاره کرد.
مترجم عالی نسبت به یک مترجم خوب از جملات روانتری استفاده میکند و ترجمه با کیفیتتری ارائه میدهد. به عنوان مثال عبارت انگلیسی no pains ,no gains را در نظر بگیرید. ترجمه تحت الفظی آن دردهایی نباشد دستاوردی هایی نیست میشود. در حالی که یک مترجم عالی به این گونه از عبارات تسلط کافی دارد و آن را نابرده رنج گنج میسر نمیشود ترجمه میکند. هر دو ترجمه صحیح هستند اما ترجمه با سطح کیفی عالی روانتر بوده و خواننده احساس بهتری دارد.
”استفاده صحیح و به کاربردی معادلهای مناسب مهارت بالای مترجم در یک ترجمه عالی را نشان میدهد.“
استفاده از جملات کوتاه و روان
هر اندازه که جملات متن ترجمه بلندتر باشند پیچیدگی آن بیشتر شده و خوانش آن برای خواننده سختتر میشود. بنابراین میل و رغبت برای خواندن آن متن کمتر میشود.جملهبندی در ترجمه عالی با دقت بالا انجام شده و تا جایی که امکان دارد از جملات کوتاه استفاده میشود.
وفاداری به متن اصلی و رعایت اصل امانت داری
در هر دو ترجمه عالی و ترجمه خوب، اصل امانتداری رعایت میشود. اصل امانتداری از مهمترین شرایط یک ترجمه دقیق و با کیفیت است؛ به نحوی که بدون دخل و تصرف در متن اصلی، به بهترین شکل در زبان مقصد ترجمه شود؛ به گونهای که مفهوم آن تغییر نکند. بنابراین در عین حال که اصل امانتداری متن ترجمه شده رعایت شود؛ یک ترجمه روان و با کیفیت ارائه میشود.
غلط املایی در ترجمه عالی و ترجمه خوب
ترجمه عالی عاری از غلطهای املایی بوده و در آن غلط املایی دیده نمیشود. اما در یک ترجمه خوب ممکن است غلط املایی وجود داشته باشد. البته با وجود پیشرفتهای شگفت انگیز برنامههای کامپیوتری، این مورد به کمترین مقدار خود رسیده و با استفاده از نرم افزارها میتوانیم در زمان بسیار کمی غلطهای املایی را برطرف کنیم.
”اگر ترجمه دارید؛ میتوانید در سایت ترجمه تخصصی ایرانیان، ثبت سفارش ترجمه کنید و ترجمه متناسب با هزینه را دریافت کنید.“
رعایت موارد نگارشی مانند نیمفاصله و …
همه این جمله معروف در مورد رعایت موارد نگارشی شنیدهایم که بخشش لازم نیست اعدامش کنید. با حذف یا اضافه کردن یک کاما، سرنوشت زندگی یک شخص تغییر میکند. رعایت موارد نگارشی در ترجمههای عالی به درستی اعمال شده و خوانش بهتری از متن ارائه میدهد. درترجمه خوب هم این مورد کم و بیش رعایت میشود. در حالی که در ترجمههای با سطح کیفی عالی موارد نگارشی در حد عالی رعایت میشوند. البته در ترجمه خوب، موارد نگارشی به خوبی یک ترجمه عالی رعایت نمیشوند.
”برای اصلاح نیم فاصله در کمتر از چند دقیقه، لطفا مقاله نیم فاصله در ویندوز را مطالعه بفرمایید.“
عدم استفاده از ترجمه ماشینی
ترجمه ماشینی توسط نرم افزارهای ترجمه مانند گوگل ترنسلیت و غیره استفاده میشود. این نرم افزارها از هوش مصنوعی برای ترجمه استفاده میکنند. این ماشینهای ترجمهگر که ممکن است در ظاهر ترجمه خوبی ارائه داده؛ اما در عین حال و با بررسی دقیقتر توسط یک متخصص، به خوبی ماشین بودن ترجمه مشخص میشود و اشتباهات فاحشی که در این متن وجود دارد خود را نشان خواهند داد مورد تایید ترجمه تخصصی ایرانیان نیست. در هیچ کدام از ترجمههای خوب و عالی از ترجمه ماشینی استفاده نمیشود.
”در ترجمه تخصصی ایرانیان، ۳ سطح کیفی برای ترجمه انگلیسی به فارسی ارائه میشود که عبارتند از ترجمه طلایی، ترجمه نقرهای و ترجمه برنزی. ترجمه طلایی، همان ترجمه عالی و ترجمه نقرهای یک ترجمه خوب و ترجمه برنزی معادل یک ترجمه متوسط است.“