ایمپکت فاکتور (Impact Factor,IF) یا ضریب تاثیر یک مجله چیست؟ ایمپکت فاکتور چگونه محاسبه می‌شود؟ اهمیت ایمپکت فاکتور برای نویسندگان یک مقاله در چیست؟ ضریب تاثیر مجلات علمی پژوهشی را کجا ببینیم؟ در این مقاله به تمامی این سوالات پاسخ داده می‌شود. در ادامه مطالبی در زمینه ضریب تاثیر مجله جمع‌آوری شده است که خدمتتان ارائه می‌شود.
فهرست مطالب
ایمپکت فاکتور (Impact Factor) یا ضریب تاثیر یک ژورنال چیست؟
ایمپکت فاکتور مجلات چگونه محاسبه می‌شود.
اهمیت ایمپکت فاکتور یا ضریب تاثیر مجله
ایمپکت فاکتور مجلات را در کجا ببینیم.
ضریب تاثیر مجلات علمی پژوهشی
ایمپکت فاکتور (Impact Factor) یا ضریب تاثیر یک ژورنال چیست؟
ایمپکت فاکتور یا ضریب تاثیر برای مجلات استفاده می‌شود و برای نشان دادن اهمیت یک مجله در یک حوزه علمی استفاده می‌شود. بالا بودن ایمپکت فاکتور برای مجلات یا ژورنال‌ها، نشانه بسیار خوبی برای آن مجلات است؛ در حالی که یک ایمپکت فاکتور پایین معمولاً نشان خوبی نیست. ایمپکت فاکتور از طریق گزارش داده‌ای به ژورنال یا همان JCR که توسط تامسون رویترز ارائه می‌شود محاسبه می‌شود. برای اولین‌بار ایمپکت فاکتور در سال ۱۹۷۵ استفاده شد که تاکنون ۱۱ هزار مقاله از ۲۵۰۰ مجله از هشتاد کشور مختلف را پوشش می‌دهد.
ایمپکت فاکتور مجلات چگونه محاسبه می‌شود.
ایمپکت فاکتور یک مجله به این صورت محاسبه می‌شود که تعداد کل سایتیشن‌های کل مقالات چاپ شده در دو سال گذشته آن مجله را بر تعداد کل مقالات چاپ شده آن دو سال تقسیم میکنند.
به عنوان مثال اگر یک مجله دارای ایمپکت فکتور ۲ در سال ۲۰۱۵ است به این معنی است که تمامی مقالاتی که در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ در آن مجله به چاپ رسیده‌اند به صورت میانگین در آن دو سال، دو بار به آنها ارجاع داده شده است. البته برخی از مجلات ایمپکت فکتورهای ۵ ساله هم ارائه می‌دهند که زیاد مورد استقبال قرار نگرفته است. ایمپکت فاکتور برای مقایسه مجلات در یک حوزه خاص می‌تواند استفاده شود ولی از آن نمی‌توان برای مقایسه مجلاتی استفاده کرد که در حوزه‌های مختلفی فعالیت دارند.
اهمیت ایمپکت فاکتور یا ضریب تاثیر مجله
بسیاری از افراد دوست دارند مقالات خود را در مجلاتی چاپ کنند که مقالات آن مجله، سایتیشن زیادی داشته باشند. دلیل آن هم این است که احتمال اینکه مقاله اکسپت شده آنان هم ارجاع داده شود بالا می‌رود.
البته به نظر بسیاری ایمپکت فاکتور دارای نقایصی است. بعضی ها معتقدند که ایمپکت فاکتور نمی‌تواند به درستی اهمیت یک مجله را مشخص کند. مجلات دارای ماهیتی پیچیده هستند. بنابراین نمی‌توان آنها را تنها از طریق یک کمیت مقایسه کرد. یکی دیگر از نقص‌هایی که برای ایمپکت فاکتور بیان شده این است که برخی از ویراستاران و تیم ویراستاری حتی خود نویسنده مقاله به مقاله مد نظر خود ارجاع می‌دهند که ایمپکت فاکتور را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در حالی که تامسون رویترز این عمل را تایید نمی‌کند و از این عمل ممانعت می‌کند. عیب سومی که برای ایمپکت فاکتور بیان شده این است که انتشار مقالات مروری (Review Article) که کارهای قبلی را بررسی میکنند و به مقالات بسیاری ارجاع می‌دهند می‌توانند بر روی ایمپکت فاکتور تاثیر گذار باشند.
ایمپکت فاکتور مجلات را در کجا ببینیم.
تامسون رویترز، سالیانه مقالاتی را که در Web of Science نمایه شده باشند بررسی کرده و ایمپکت فاکتور مجلات را محاسبه می‌کند. البته سایت‌های دیگری مانند اسکپوس، از سایت اسکور (CiteScore) استفاده میکنند؛ که می‌تواند جایگزین خوبی به جای ایمپکت فاکتور باشد. سایت Scimago بر اساس داده‌های سایت اسکوپوس از SJR (SCImago Journal Rank) استفاده می‌کند. در SJR ، به مراجع یا رفرنس ها وزن داده می‌شود و تاثیر همه مراجع را به یک اندازه نمی‌داند. برای مشاهده SJR یک مجله به روش زیر اقدام کنید:
عبارت Scimago را در گوگل سرچ کنید و وارد سایت شوید. در قسمت جستجو اسم مجله را وارد کرده و بر روی جستجو کلیک کنید.
سایت لیستی از مجلات مرتبط را نشان می‌دهد. از بین مجلات نمایش داده شده مجله مد نظرتان را انتخاب کنید.
در صفحه باز شده، علاوه بر SJR، اطلاعات بسیار زیاد و مفیدی در مورد مجله نمایش داده می‌شود.
ضریب تاثیر مجلات علمی پژوهشی
مهمترین منبعی که نشریات علمی پژوهشی و علمی ترویجی را نمایه می‌کند پایگاه استنادی جهان اسلام (ISC) است. وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت درمان و آموزش پزشکی و حوزه علمیه قم این مجلات را امتیازدهی میکنند و بر همین اساس ضریب تاثیر آنان محاسبه می‌شود.
با مراجعه به سایت MSRT با آدرس زیر می‌توانید اطلاعات بسیار مفیدی در مورد نشریات معتبر بین المللی و علمی پژوهشی و علمی ترویجی و … به دست آورید.
rppc.msrt.ir
” موسسه ترجمه تخصصی ایرانیان از مترجم های متخصص و پژوهشگر که دارای مقالات چاپ شده هستند برای ترجمه انواع متون اعم از ترجمه انگلیسی به فارسی، ترجمه فارسی به انگلیسی، ویرایش مقاله استفاده می کند. بسیار خوشحالیم که اساتید دانشگاهی از مشتریان این موسسه هستند.“
