یکی از مسائلی که در دنیای ترجمه وجود دارد، انتخاب مترجم واجد صلاحیت است.درگذشته تصوری که از مترجمین وجد داشت این بود که آنان، افرادی هستند که به دو زبان مسلط بوده و کار ترجمه را انجام میدهند. با افزایش فنّاوری، ماشینهای ترجمه هم به این مسئله ورود پیدا کردند و بهعنوان مترجم ماشینی شناخته میشوند. معروفترین این ماشینهای ترجمه ، Google Translate است که برای بسیاری از ما آشناست برای آشنایی بیشتر در این زمینه مقاله ” ترجمه و ترجمه ماشینی ، نگاهی به ترجمه گوگل در ۱۰ سال گذشته ” را مطالعه بفرمایید. در این مقاله از وبلاگ ترجمه تخصصی ایرانیان به بررسی تفاوتهای بین ترجمه انسانی و ماشینی میپردازیم.
دانشمندان کامپیوتر از دهه ۱۹۵۰در حال تلاش برای حل مسئله ترجمه ماشین هستند. از آنجاست که کیفیت ترجمه ماشینی بهشدت بهبودیافته است. اما در نبرد ترجمه انسان در مقابل ترجمه ماشینی، انسانها همواره برتر بودهاند. برخی از دانشمندانی که در حال کاربر روی ماشین ترجمه هستند ادعا میکنند که با پیشرفتهای اخیر، الگوریتمهای ترجمه تقریباً به مثابه انسانها هستند. اما چه اتفاقی میافتد وقتی ترجمه ماشینی در مقابل مترجمین انسانی قرار بگیرد؟ آیا ترجمه ماشینی و ترجمه گوگل میتوانند جایگزین مترجمان شوند؟
انجمن بینالمللی تفسیر و ترجمه کره جنوبی تصمیم گرفتند تا جواب این سؤال را بیابند. ۳ برنامه ترجمه ماشینی در برابر گروهی از مترجمین انسانی قرار گرفتند. ترجمه انسان در مقابل ترجمه ماشین.
در مسابقه چهار مترجم انسانی در برابر سه برنامه ترجمهی محبوب ماشین ترجمه قرار گرفتند: ترجمه گوگل، برنامه Systran و برنامه پاپگوو .این مسابقه شامل چهار متن برای ترجمه بود: یک مقاله به زبان انگلیسی از توماس فریدمن. بخشی از یک متن کرهای از نویسنده کیم سئو ریانگ. و قسمتی از رمان کرهای مادران و دختران، توسط کانگ.
کوک جونگ چول، از دانشگاه هانوکو، مسئول انتخاب متون بود. او توضیح میدهد که: “ما قطعاتی از متون را انتخاب کردیم که قبلاً هرگز ترجمه نشده بودند و بر روی ارزیابی اینکه برنامهها قادر به درک احساس و معنایی استعاری از متون بودند، تمرکز داشتند.”
ترجمه بر اساس ویژگیهای زیر امتیازدهی شد: دقت زبان، زبان بیان منطق و سازمان. در هر رده هر ترترجمه مه میتواند تا ۵ امتیاز به خود اختصاص دهد و بهطورکلی درمجموع ۱۵ امتیاز میتوان به دست آورد. سپس، امتیازات برای ترجمهها باهم ترکیب میشوند.
ماشینها بسیار سریعتر از انسانها بودند. آنها ترجمهها را در عرض چند دقیقه تحویل دادند، درحالیکه کار مترجمان انسانی تقریباً یک ساعت طول کشید. اما زمانی که ترجمهها انجام شد، تفاوتها قابلتوجه بودند. از میان سه برنامه ترجمه، گوگل ترجمه بهترین رتبه را به دست آورد. اما ترجمههای گوگل تنها ۲۸ امتیاز از ۶۰ امتیاز ممکن را به دست آوردند. در همین حال، پاپاگو ۱۷ امتیاز و سیستران ۱۵ امتیاز به دست آورد. امتیاز کم سیس تران احتمالاً به این دلیل است که برنامه بهطور خاص برای ترجمه کاری نوشتهشده است.
از سوی دیگر، انسانها با ۴۹ امتیاز از ۶۰، امتیاز بسیار خوبی کسب کردند. کیم دونگ کیک، رئیس هیئت ترجمه بینالمللی ترجمه ، به کره تایمز گفت: “مهم نیست که برنامههای ترجمه چه قدر سریع هستند، آنها نمیتوانند احساسات ظریف ادبیات را ترجمه کنند. ما امیدواریم که این رویداد نشاندهنده نقاط قوت و ضعف برنامههای ترجمه هوش مصنوعی و کارشناسان انسانی باشد.
ترجمه ماشینی راه طولانی برای جایگزینی مترجم انسانی دارد. اگرچه تحقیقات نشان میدهد که مترجمین ماشین میتوانند حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد از کار کارشناسان انسانی را انجام دهند، اما هنوز اشتباهات خیلی در آنها وجود دارد. رویداد امروز بیشتر در مورد چگونگی استفاده از این ماشینها و افزایش بهرهوری کارکنان مترجمین حرفهای است.
کرک سونگ هی، استاد زبان انگلیسی و ادبیات در دانشگاه، چند پیشنهاد میدهد. او به کره تایمز گفت: “احتمال دارد مترجمان انسانی ویراستارانی شوند که کار نظارت و ارسال ترجمهها را که برنامههای ماشینی ایجاد کردهاند، انجام دهند.”
به همان ترتیب که ترجمههای ماشینی بهبود مییابند، برخی از متنها همیشه ممکن است نیاز به یک مترجم انسانی داشته باشند. بهعنوانمثال، پس از پایان مسابقه، کیم سوئون، مترجم کرهای تایمز، گفت: “باوجود پیشرفت سریع فنآوریهای ترجمه خودکار، انتظار دارم که ترجمه ادبی، آخرین قلمرو انسانی باشد که تحت سلطه ماشین قرار میگیرد. من معتقد هستم که خوانندگان هنوز به اصطلاحات انسانی و خلاقیت نیاز دارند. ترجمه هنوز هم نیاز به ظرافت انسانی دارد، کامپیوترها بهراحتی ترجمه متون ساده را انجام میدهند.
همانطور که از نتایج به دست آمد ترجمههای ماشینی امتیاز بسیار کمی به دست آوردند. گرامر اشتباه یا گزینههای غیر صحیح برای یک کلمه میتوانند معنی را مبهم کنند. به همین دلیل در پاسخ به این سؤال که آیا میتوانم فقط از ترجمه گوگل استفاده کنم؟ میتوان این سؤالات را پرسید که ترجمه ماشینی ارزش کسبوکار شما را کاهش نمیدهد؟ وقتیکه ترجمه انسان در مقابل ترجمه ماشین قرار میگیرد، هیچ مشکلی وجود ندارد. اما آیا آنها قادر خواهند بود احساسات را درک کنند و آن را به طرز مناسب بیان کنند؟ آیا آنها قادر خواهند بود متون را احساس کنند؟ مطمئناً بهزودی در این افق قرار نخواهند گرفت.
برای مطالعه بیشتر مقاله ” اهمیت ترجمه انسانی ” را مطالعه بفرمایید.