ترجمه-شهادت

ترجمه کلمه شهید در فرهنگ‌های مختلف

در فرهنگ‌های مختلف نمی‌توان کلمه شهید را ترجمه کرد بلکه باید تفسیر کرد. شاید دیده باشید که حیوانات برای دفاع از فرزندان خود، جانشان را از دست بدهند ولی تفاوت انسان‌ها به‌عنوان اشرف مخلوقات با سایر موجودات این است که انسان این فداکاری را علاوه بر فرزندان و جامعه ، برای معنویات و اعتقاداتش هم انجام می‌دهد.

شهید و شهادت در فرهنگ‌های مختلف معانی معتقدی دارد ولی در تمامی موارد کسی که به مقام شهادت می‌رسد محترم شمرده می‌شود و دارای مقامی خاص است.

کلمه شهادت در زبان انگلیسی ” martyr ” هست که توضیح ترجمه گوگل برای آن ” شخصی است که برای  ایمان و اعتقادش کشته می‌شود “.

در دیکشنری آکسفورد چنین ترجمه‌شده است که ” فردی که به دلیل اعتقادات مذهبی یا سیاسی خود خیلی در رنج و عذاب است و یا کشته می‌شود “. البته دیکشنری یک ترجمه تخصصی و یا ترجمه مقاله ای از کلمات ارائه می دهد. در ادامه ترجمه کلمه شهید را از مذاهب مختلف بررسی می کنیم.

ترجمه کلمه شهادت در زبان یونانی

ترجمه کلمه شهید در زبان یونانی ” μάρτυς ”  است. در فرهنگ یونانی، شهید کسی است که برای رد ، انکار و یا طرفداری از یک ادعا مورد آزار و اذیت قرار گیرد و به دلیل امتناع از خواسته یک ستمگر، مجازات و یا شهید می‌شود. در اصل این کلمه برای افرادی که  برای اعتقادات دینی خود زندانی‌شده و یا برای حمایت از یک مشی سیاسی کشته می‌شوند به‌کاربرده می‌شده است. آنان سقراط را شهید راه فلسفه می‌نامند.

شهادت در دین یهودیت

در دین یهودیت شهادت برابر تقوا و مقاومت در برابر شیطان، ترجمه و تفسیر شده است. به‌عنوان نمونه می‌توان به شهادت حضرت زکریا در عهد قدیم نام برد.

شهادت در دین مسیح

کلمه شهادت در دین مسیح برای اولین بار برای حضرت مسیح و توسط حواریون به‌کاربرده شد. کلمه شهید در دین

مسیحیت سه گونه ترجمه و تفسیر شده است:

  • افرادی که  مرگ داوطلبانه را بر زندگی دنیوی و ترک اعتقاداتشان ترجیح می‌دهند و در این راه کشته می‌شوند.
  • افرادی که بر ایمان و اعتقادشان پایبند هستند ولی در این راه کشته نمی‌شوند.
  • افرادی که درراه ایمان و اعتقادشان کشته می‌شوند ولی کشته شدن آن‌ها از روی فداکاری و آگاهانه نبوده است.

شهادت در آیین سیک

در آیین سیک، شهادت از زبان عربی گرفته‌شده و به کسی گفته می‌شود که برای اعتقاداتش کشته شود. در این آیین، شهادت آخرین راه‌حل است.

مفهوم شهادت در کشور چین

به‌طورکلی مفهوم شهادت در کشور چین توسط حزب تونگمنگویی و حزب کوئین مینگ در جریان انقلاب شین‌های، اکسپدیشن شمالی و جنگ دوم چین و ژاپن توسعه یافت. استدلال انقلابیون چینی این بود که “ما باید بمیریم، پس بگذاریم شجاعانه بمیریم”. این افراد قبل از این که کشته شوند نامه خداحافظی برای خانواده‌شان می‌نوشتند و از مرگ خود اطمینان داشتند.

شهادت در اسلام

در اسلام شهید کسی است که در راه خدا کشته می‌شود. این راه می‌تواند میدان نبرد باشد و یا صحنه سیاسی و یا هر جای دیگر باشد. در دین اسلام به کسی که در میدان نبرد مجروح شود ولی بر اساس جراحت ناشی از آن، از دنیا نرود؛ شهید خوانده نمی‌شود.

در کشور فلسطین، ستاره‌های ورزشی یا حرفه‌ای برای جوانان به‌اندازه شهدای آنان مورداحترام نیستند. آنان برای شهدا احترام خاصی قائل هستند و از آنان به‌عنوان قهرمان یاد می‌شود و کارت‌های تجاری ، تقویم‌ها، پوسترها، نقاشی‌های دیواری، آهنگ‌ها و جشن‌هایی برای آن‌ها و به‌افتخار آن‌ها اختصاص داده می‌شود.

در کشور ما هم، بعد از انقلاب اسلامی ایران شهید معنای گسترده‌تری پیدا کرد و به کسی که در مبارزه با قاچاقچیان  و اشرار از دنیا برود نیز شهید گفته می‌شود.

در ترجمه تخصصی نباید نگاهی سطحی به نوشته داشت و درصورتی‌که یک مترجم با فرهنگ و آداب‌ورسوم یک منطقه آشنایی نداشته باشید چه‌بسا ترجمه نتواند دین خود را ادا کند و خواننده را به‌اشتباه بیندازد. بایستی برای ترجمه کلمه شهادت به فرهنگ‌ها توجه ویژه کرد تا بتوان منظور نویسنده را به‌درستی منتقل کرد. برای مطالعه بیشتر مقاله ” چالشها و مشکلات ترجمه ” را مطالعه بفرمایید.